De positie van de bestuurder
Iedere rechtspersoon kent een bestuur. Het bestuur regelt in de praktijk alle zaken voor een onderneming of een stichting en is daarmee het aan te spreken orgaan indien zaken misgaan. Uitgangspunt daarbij is dat een bestuur daarbij niet aansprakelijk is.
Dat wordt anders indien het bestuur (dat kan ook uit één persoon bestaan) verwijtbaar of onbehoorlijk handelt. Daarover is veel jurisprudentie.
In de praktijk handelen bestuurders doorgaans naar eer en geweten en met de beste bedoelingen. En daar gaat het nogal eens fout: hoe goed bedoeld ook: Indien een slecht lopend bedrijf kort voor een faillissement nog financiële verplichtingen (opdrachten of bestellingen) aangaat kan de bestuurder daarvoor na een faillissement aansprakelijk worden gesteld.
Wie alle inkomsten naar de holding laat overmaken en van daaruit de dochtervennootschappen financiert is in de ogen van een curator fout bezig.
De aannemer die in het verleden de tweede woning in Duitsland door zijn personeel heeft laten opknappen zonder verrekening moet terugbetalen. Sommige verwijten die een bestuurder kunnen worden gemaakt (bijvoorbeeld het niet tijdig deponeren van de jaarcijfers) kunnen tot gevolg hebben dat de bestuurder door de curator aansprakelijk wordt gesteld voor het volledige boedeltekort (alle schulden van de failliete onderneming).
In de praktijk is het, mits goed geadviseerd, veelal nog mogelijk tot een vergelijk te komen met de curator en zo in ieder geval een deel van het privévermogen te behouden.
Insolventieaspecten
Curatoren werken met een checklist aan de hand waarvan gecontroleerd wordt of een failliet verklaarde onderneming wel (steeds) goed heeft gehandeld en of, heel belangrijk, de bestuurder goed heeft gehandeld.
Daarbij worden dan de volgende aspecten beoordeeld:
- Is er sprake van een éénmanszaak/vof of van een rechtspersoon (stichting, BV, NV)?
- Is de verplichting tot het opmaken en deponeren van de jaarrekening nagekomen?
- Is er vooraf aan het faillissement selectief betaald?
- Zijn er door de bestuurder dingen gedaan die een normaal handelend bestuurder niet zou hebben gedaan?
- Heeft de bestuurder zich bevoordeeld?
- Heeft de bestuurder anderen bevoordeeld?
- Is de boekhouding/administratie op orde?
- Is er sprake van concernverhoudingen met onderlinge verplichtingen?
Al deze aspecten kunnen (mogelijk) voorafgaande een faillissement met Kap – Insolventie worden doorgenomen en zo nodig bijgesteld.
Stichting of vereniging
De bestuurder van een stichting of vereniging kan evenzeer persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor bestuursdaden. Dat gaat lang niet altijd samen met financiële problemen van de stichting of vereniging.
Het is juist vaak de stichting of vereniging die de bestuurder op bestuurshandelingen aanspreekt. Ook dan is goede juridische ondersteuning zeer gewenst.